Του Χρήστου Γραμπόβα Η δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους εξαρτάται κυρίως από δύο παράγοντες: την ιστορική συγκυρία και την ύπαρξη ενός ισχυρού κινήματος από τον λαό. Εξάλλου, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, οι λαοί έχουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση κι αυτό διεκδικούν οι Καταλανοί. Στην Καταλωνία υπάρχει ένας λαός (διακριτός από τους Ισπανούς) με δική του γλώσσα, πολιτισμό και Ιστορία. Αυτό το γνωρίζουμε και στην Ελλάδα, καθώς οι Καταλανοί για σχεδόν έναν αιώνα (14ος) είχαν δημιουργήσει κρατίδιο με πρωτεύουσα την Αθήνα και επίσημη γλώσσα τα καταλανικά [Δουκάτο Αθήνας και Νεοπατρών (σημερινή Υπάτη)]. Μακρά η ιστορία, λοιπόν, της διεκδίκησης ανεξαρτησίας από την Ισπανία. Κάποιες φορές οι Καταλανοί συμβιβάζονταν με ορισμένη αυτονομία, κάποιες άλλες τα ισπανικά στρατεύματα συνέτριβαν τα κινήματα. Μία φορά φάνηκε πως θα μπορούσε να γίνει κάτι πιο μεγάλο στην Ιβηρική χερσόνησο έτσι ώστε οι λαοί της να συνυπάρξουν και να αυτοδιοικηθούν σε ταξική βάση. Τότε «πέρασε από πάνω τους» ο Φράνκο
