Η ελπίδα και οι κερδοσκόποι
Του Χρήστου Γραμπόβα*
Την περίοδο αυτήν η ελληνική οικονομία βρίσκεται στη δίνη κερδοσκοπικών επιθέσεων. Αφορμή των επιθέσεων αυτών είναι η κακή κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας και η αναξιοπιστία των στοιχείων της, ωστόσο, ο στόχος των επιθέσεων είναι το ευρώ, καθώς είναι γενικά αποδεκτό πως αν η χώρα μας δεν ανήκε στην Ευρω-ζώνη δε θα δεχόταν τόσο ισχυρές πιέσεις. Το ερώτημα είναι αν μέσα στο αρνητικό κλίμα οι συγκεκριμένες εξελίξεις μπορούν να έχουν κάποιο θετικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Βραχυπρόθεσμα το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα αρνητικό καθώς το ελληνικό Δημόσιο αναγκάζεται να δανειστεί με υψηλά επιτόκια για να καλύψει τις ανάγκες του. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας δεν είναι μόνο βραχυπρόθεσμο, καθώς η αποπληρωμή του δανεισμού θα γίνει τα επόμενα χρόνια με τα συγκεκριμένα αυξημένα επιτόκια.
Απώλειες για το ευρώ
Ωστόσο, ένα ακόμα αποτέλεσμα των κερδοσκοπικών επιθέσεων είναι η πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με τα άλλα ισχυρά νομίσματα. Από τις αρχές Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα το ευρώ έχει πέσει (όχι μόνο λόγω της Ελλάδας) κατά περίπου 7,5% σε σχέση με το αμερικάνικο δολάριο (3 Δεκ.: 1,512 $/€ - 3 Φεβ.: 1,398 $/€). Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα θετική για την ελληνική οικονομία και η ελπίδα είναι πως το κοινό νόμισμα θα χάσει ακόμα περισσότερο από την αξία του, καθώς σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ είναι υπεριμημένη για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου κατά περίπου 10%, γεγονός που προκαλεί μεγάλα προβλήματα στην ανταγωνιστικότητά τους. Εκτός από το πολύ μεγάλο πλήγμα που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές εξαγωγές από το υπερτιμημένο ευρώ (μπροστά στο οποίο τα αγροτικά μπλόκα είναι πταίσμα), το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη «βαριά βιομηχανία» της χώρας, στον τουρισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως για μια από τις σημαντικότερες ομάδες τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας κάθε χρόνο, τους Βρετανούς, το κόστος των διακοπών στην Ελλάδα έχει ανέβει από το 2007 έως σήμερα κατά 31,5% μόνο από την αύξηση της ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με τη βρετανική λίρα (από 0,685 £/€ το 2007 σε 0,901 £/€ το 4ο τρίμηνο του 2009). Έτσι, οι επιθέσεις με στόχο το ευρώ φαίνεται να είναι μια ιδιαίτερα επιθυμητή εξέλιξη για την Ελλάδα.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Βέβαια, θα ήταν προτιμότερο η πτώση του ευρώ να μη γίνεται μέσω ασφυκτικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία. Θα ήταν προτιμότερο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επέλεγε ως πολιτική την μείωση της αξίας του ευρώ καθώς κάτι τέτοιο δε θα ωφελούσε μόνο την Ελλάδα, αλλά πολλές χώρες της Ευρω-ζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας που έχει ως βάση της οικονομίας της τις εξαγωγές (περισσότερο από 40% του ΑΕΠ της). Σε αυτό το πλαίσιο, οι καθηγητές Φ. Αρέστης (University of Cambridge) και Θ. Πελαγίδης (London School of Economics και Πανεπιστήμιο Πειραιά) σε γράμμα τους στον Guardian (1/2/2010) κατηγορούν την ΕΚΤ για τη δογματική σκληροπυρηνική πολιτική της στο θέμα του σκληρού ευρώ και τη χαρακτηρίζουν υπεύθυνη όχι μόνο για τη μεγάλη πτώση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, αλλά και για την τεράστια πτώση στις ευρωπαϊκές εξαγωγές από 109,1 δισ.$ σε 78,3 δισ.$ μέσα σε 12 μήνες. Σε περίοδο οικονομικής κρίσης και με τον ετήσιο πληθωρισμό της Ευρω-ζώνης μόλις στο 0,9% το Δεκέμβριο του 2009, η πολιτική του σκληρού ευρώ δημιουργεί πολύ μεγάλα προβλήματα και πρέπει να αλλάξει άμεσα. Εφόσον, όμως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται ότι δε σκοπεύει να λειτουργήσει προς όφελος των Ευρωπαϊκών κρατών και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί συνεχίζουν να υποτάσσονται στις «αυτορυθμιζόμενες αγορές», δημιουργείται το οξύμωρο η ελπίδα να εναπόκειται στους κερδοσκόπους!
* Ο Χρήστος Γραμπόβας διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στον Αγγελιοφόρο της Κυριακής στις 7 Φεβρουαρίου 2010
Την περίοδο αυτήν η ελληνική οικονομία βρίσκεται στη δίνη κερδοσκοπικών επιθέσεων. Αφορμή των επιθέσεων αυτών είναι η κακή κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας και η αναξιοπιστία των στοιχείων της, ωστόσο, ο στόχος των επιθέσεων είναι το ευρώ, καθώς είναι γενικά αποδεκτό πως αν η χώρα μας δεν ανήκε στην Ευρω-ζώνη δε θα δεχόταν τόσο ισχυρές πιέσεις. Το ερώτημα είναι αν μέσα στο αρνητικό κλίμα οι συγκεκριμένες εξελίξεις μπορούν να έχουν κάποιο θετικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Βραχυπρόθεσμα το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα αρνητικό καθώς το ελληνικό Δημόσιο αναγκάζεται να δανειστεί με υψηλά επιτόκια για να καλύψει τις ανάγκες του. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας δεν είναι μόνο βραχυπρόθεσμο, καθώς η αποπληρωμή του δανεισμού θα γίνει τα επόμενα χρόνια με τα συγκεκριμένα αυξημένα επιτόκια.
Απώλειες για το ευρώ
Ωστόσο, ένα ακόμα αποτέλεσμα των κερδοσκοπικών επιθέσεων είναι η πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με τα άλλα ισχυρά νομίσματα. Από τις αρχές Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα το ευρώ έχει πέσει (όχι μόνο λόγω της Ελλάδας) κατά περίπου 7,5% σε σχέση με το αμερικάνικο δολάριο (3 Δεκ.: 1,512 $/€ - 3 Φεβ.: 1,398 $/€). Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα θετική για την ελληνική οικονομία και η ελπίδα είναι πως το κοινό νόμισμα θα χάσει ακόμα περισσότερο από την αξία του, καθώς σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ είναι υπεριμημένη για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου κατά περίπου 10%, γεγονός που προκαλεί μεγάλα προβλήματα στην ανταγωνιστικότητά τους. Εκτός από το πολύ μεγάλο πλήγμα που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές εξαγωγές από το υπερτιμημένο ευρώ (μπροστά στο οποίο τα αγροτικά μπλόκα είναι πταίσμα), το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη «βαριά βιομηχανία» της χώρας, στον τουρισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως για μια από τις σημαντικότερες ομάδες τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας κάθε χρόνο, τους Βρετανούς, το κόστος των διακοπών στην Ελλάδα έχει ανέβει από το 2007 έως σήμερα κατά 31,5% μόνο από την αύξηση της ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με τη βρετανική λίρα (από 0,685 £/€ το 2007 σε 0,901 £/€ το 4ο τρίμηνο του 2009). Έτσι, οι επιθέσεις με στόχο το ευρώ φαίνεται να είναι μια ιδιαίτερα επιθυμητή εξέλιξη για την Ελλάδα.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Βέβαια, θα ήταν προτιμότερο η πτώση του ευρώ να μη γίνεται μέσω ασφυκτικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία. Θα ήταν προτιμότερο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επέλεγε ως πολιτική την μείωση της αξίας του ευρώ καθώς κάτι τέτοιο δε θα ωφελούσε μόνο την Ελλάδα, αλλά πολλές χώρες της Ευρω-ζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας που έχει ως βάση της οικονομίας της τις εξαγωγές (περισσότερο από 40% του ΑΕΠ της). Σε αυτό το πλαίσιο, οι καθηγητές Φ. Αρέστης (University of Cambridge) και Θ. Πελαγίδης (London School of Economics και Πανεπιστήμιο Πειραιά) σε γράμμα τους στον Guardian (1/2/2010) κατηγορούν την ΕΚΤ για τη δογματική σκληροπυρηνική πολιτική της στο θέμα του σκληρού ευρώ και τη χαρακτηρίζουν υπεύθυνη όχι μόνο για τη μεγάλη πτώση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, αλλά και για την τεράστια πτώση στις ευρωπαϊκές εξαγωγές από 109,1 δισ.$ σε 78,3 δισ.$ μέσα σε 12 μήνες. Σε περίοδο οικονομικής κρίσης και με τον ετήσιο πληθωρισμό της Ευρω-ζώνης μόλις στο 0,9% το Δεκέμβριο του 2009, η πολιτική του σκληρού ευρώ δημιουργεί πολύ μεγάλα προβλήματα και πρέπει να αλλάξει άμεσα. Εφόσον, όμως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται ότι δε σκοπεύει να λειτουργήσει προς όφελος των Ευρωπαϊκών κρατών και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί συνεχίζουν να υποτάσσονται στις «αυτορυθμιζόμενες αγορές», δημιουργείται το οξύμωρο η ελπίδα να εναπόκειται στους κερδοσκόπους!
* Ο Χρήστος Γραμπόβας διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στον Αγγελιοφόρο της Κυριακής στις 7 Φεβρουαρίου 2010
Σχόλια