Je suis Theo!
Το αποκρουστικό πρόσωπο του θρησκευτικού φανατισμού έκανε την εμφάνισή του στη δολοφονική επίθεση στο ‘Charlie Hebdo’. Ο θρησκευτικός φανατισμός έχει στο επίκεντρο τη μισαλλοδοξία και, πάντα, στο στόχαστρο την ελευθερία της έκφρασης. Έτσι και στο Παρίσι.
Για κάποιον που έχει μεγαλώσει στη Φλώρινα τις όχι και τόσο μακρινές δεκαετίες του ’80 και του ’90, ο θρησκευτικός φανατισμός δεν είναι κάτι ξένο ή απόμακρο. Άλλωστε, είναι δύσκολο να ξεχάσεις τις εικόνες από έναν εξαγριωμένο - θρησκευτικά φανατισμένο - όχλο να επιχειρεί να λυντσάρει μερικές οικογένειες Μαρτύρων του Ιεχωβά. Είναι δύσκολο να ξεχάσεις το τρομαγμένο βλέμμα στα μάτια των παιδιών που οι γονείς τους προσπαθούν να φυγαδεύσουν. Και αυτή, φυσικά, δεν ήταν η μόνη φορά που ο θρησκευτικός φανατισμός επιτέθηκε στην ελευθερία της έκφρασης (και όχι μόνο σε αυτήν) στη Φλώρινα. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, εκατοντάδες φανατισμένοι οπαδοί του (τότε) Μητροπολίτη Αυγουστίνου Καντιώτη έκαναν το παν για να σταματήσουν τα γυρίσματα της ταινίας «Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ενώ οι ιαχές «Επίσκοπος φρουρός των ιδανικών» έσειαν την ατμόσφαιρα, ο Μητροπολίτης εξαπέλυε πύρινους λόγους ανακατεύοντας το θρησκευτικό φανατισμό με τον εθνικισμό και αφόριζε το Θόδωρο Αγγελόπουλο και το Μαρτσέλο Μαστρογιάνι (μεταξύ άλλων).
Στα Βαλκάνια η μίξη θρησκευτικού φανατισμού και εθνικισμού είναι κάτι συνηθισμένο. Στην ίδια τη Φλώρινα επί Χούντας γκρεμίζονταν Χριστιανικές Ορθόδοξες εκκλησίες. Συγκεκριμένα, κατεδαφίστηκαν οι εκκλησίες που είχαν χτιστεί στα τέλη του 19ου αιώνα από τη (σχισματική, τότε, για το Πατριαρχείο) Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο θρησκευτικός φανατισμός και ο εθνικισμός συμπλέουν στο μίσος που φέρουν για το διαφορετικό και στην προσπάθεια για κατάργηση της ελευθερίας (σκέψης και) έκφρασης. Έτσι, μόλις το 1995 φανατισμένος όχλος στη Φλώρινα ισοπέδωνε κάθε έννοια ελευθερίας της έκφρασης (αλλά και άλλων ελευθεριών) καίγοντας τα γραφεία του κόμματος «Ουράνιο Τόξο». Η δικαιολογία που χρησιμοποιήθηκε από τους δράστες ήταν πως δεν μπορούσαν να ανεχτούν η ταμπέλα του κόμματος να αναγράφεται και στα Ελληνικά και στα Σλαβομακεδόνικα. Παρομοίως, η έννοια της ελευθερίας της έκφρασης βρισκόταν υπό διωγμό όταν, μέχρι πρόσφατα, στα πανηγύρια στα χωριά της Φλώρινας τα τραγούδια δεν είχαν λόγια (ή λόγια στη «λάθος γλώσσα»).
Ευτυχώς, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί και η «ωραία Φλώρινα» είναι ακόμα πιο όμορφη. Η διαδικασία, όμως, δεν ήταν αυτόματη. Αρκετοί Φλωρινιώτες διαφωνούσαν με όσα συνέβαιναν και κάποιοι από αυτούς αντιδρούσαν ανοιχτά. Όταν «έπεφταν αφορισμοί», κάποιοι (λίγοι – δεν είναι καθόλου εύκολο) είπαν «Je suis Theo (Angelopoulos)». Τότε και τώρα πολλοί αντιδρούσαν και αντιδρούν σε γεγονότα που εδράζονται στο θρησκευτικό φανατισμό και οδηγούν στην καταπάτηση της ελευθερίας της έκφρασης σε όλη τη χώρα (τότε π.χ. για τον «Τελευταίο Πειρασμό» του Μ. Σκορσέζε και τώρα π.χ. για το «Corpus Cristi» στο θέατρο ‘Χυτήριο’). «Ils sont Charlie». Αυτοί όλοι είναι πράγματι ‘Charlie’. Γιατί το ‘Charlie Hebdo’ δεν είναι προεκλογικό πλακάτ, δεν είναι σημαία ευκαιρίας, και δεν είναι (απλώς μια) ανάρτηση στο facebook. Είναι ένα περιοδικό με ιστορία στη διάρκεια της οποίας έχει συγκρουστεί και έχει δεχτεί επιθέσεις από φανατικούς όλων των θρησκευτικών δογμάτων. Γιατί ‘Charlie Hebdo’ σημαίνει ανεξιθρησκία, σημαίνει ελευθερία έκφρασης, και κάθετη αντίδραση στο θρησκευτικό φανατισμό (από όπου κι αν προέρχεται)!
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη στήλη 'Συναντήσεις' της εφημερίδας "η Αυγή" στις 15 Ιανουαρίου 2015.
Σχόλια