ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ
Στις 20 Ιουνίου συναντιούνται στη Σεβίλλη οι αρχηγοί κρατών (πρόεδροι και πρωθυπουργοί) της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Ισπανικής προεδρίας και με κύριο θέμα στην ατζέντα τους αυτό της μετανάστευσης. Θορυβημένοι από την ισχυρή παρουσία της ακροδεξιάς στις πρόσφατες Γαλλικές και Ολλανδικές εκλογές, οι ηγέτες της Ε.Ε. θα προσπαθήσουν να δώσουν κάποιες λύσεις, χωρίς πάντως να ‘δουν’ τις ρίζες του «προβλήματος», σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του βασικού ακροδεξιού συνθήματος, «Έξω οι μετανάστες από την Ευρώπη».
Ποιοι όμως είναι οι μετανάστες στην Ευρώπη; Οι - δεύτερης γενιάς - βρετανοί πακιστανικής καταγωγής, για παράδειγμα, είναι μετανάστες; Από ποιο χρονικό σημείο λοιπόν πρέπει να αρχίσουμε να θεωρούμε κάποιον γηγενή; Αν θέλαμε να πάμε τη συζήτηση αρκετά πίσω στο χρόνο ίσως στην Ευρώπη να έμεναν μόνο οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Αλβανοί και οι Βάσκοι, και αν πάμε ακόμα πιο πίσω χρονικά ίσως δεν έμενε κανένας. Κι αυτό γιατί η μετανάστευση είναι ένα προαιώνιο φαινόμενο που συμβαίνει διαρκώς κατά την πορεία της ιστορίας είτε για οικονομικούς είτε για πολιτικούς λόγους, είτε και για τους δυο μαζί. Έτσι και οι Έλληνες μετανάστευσαν σε όλο τον πλανήτη (και κυρίως στη βόρια Αμερική, στη Γερμανία και στην Αυστραλία), ώστε να καταφέρουν να ξεφύγουν από τα δύσκολα χρόνια της πείνας και της φτώχειας. Το να ξεριζωθεί κανείς από τον τόπο του δεν είναι καθόλου εύκολο και δεν μπορεί να πραγματωθεί δίχως πολύ πόνο και πίκρα. Πόνο που νοιώθουν όχι μόνο αυτοί που φεύγουν αλλά και αυτοί που μένουν πίσω, γονείς, αδέρφια, γυναίκες και παιδιά... Τα παραπάνω ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μετανάστευσης δεν ανήκουν αποκλειστικά στους Έλληνες μετανάστες αλλά φυσικά σε όλους που υποχρεώνονται να πάρουν τον δύσκολο αυτό δρόμο.
Επιστρέφοντας στην εποχή μας και στη χώρα μας, το φαινόμενο «μετανάστευση» είναι ορατό παντού καθώς η Ελλάδα τείνει να μετατραπεί σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία με την ύπαρξη πολλών οικονομικών και πολιτικών μεταναστών. Ποιοι όμως είναι οι μετανάστες και γιατί βρίσκονται εδώ; Μεγάλο μέρος των εν Ελλάδι μεταναστών προέρχονται από την Αλβανία. Οι Αλβανοί είναι οικονομικοί μετανάστες και ήρθαν στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας και ιδίως στο πρώτο της μισό. Την τριετία 1989-1992 το αλβανικό ακαθάριστο εθνικό προϊόν έπεσε κατά περίπου 50% λόγω των μεγάλων αλλαγών που προήλθαν από την μετατροπή του κομμουνιστικού συστήματος σε καπιταλιστικό. Το 1992 ο πληθωρισμός στην Αλβανία έφτασε το 226% και η ανεργία πλησίασε το 30% του εργατικού δυναμικού, αλλά ακόμα και για αυτούς που συνέχισαν να δουλεύουν η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί άθλια καθώς το κατά κεφαλήν αλβανικό εισόδημα ήταν 213 δολάρια το χρόνο, που σημαίνει, σε σημερινά νούμερα, πως ο κάθε Αλβανός έβγαζε κατά μέσο όρο 19 ευρώ το μήνα (!!) ή 6.500 δραχμές (στοιχεία από “Black Sea Energy Review – Albania”, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γενικό Διευθυντήριο για την Ενέργεια (DGXVII)). Έτσι, μέσα σε αυτήν την πραγματική εξαθλίωση η μόνη λύση ήταν η μετανάστευση. Η Ελλάδα, ως γείτονα και πιο πλούσια χώρα της περιοχής, ήταν η προφανής επιλογή, πόσο μάλλον όταν η τότε Ελληνική κυβέρνηση (μέσο του τότε υπουργού εξωτερικών κ. Σαμαρά) κάλεσε τους Αλβανούς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα σε μια προσπάθεια απόκτησης φθηνού εργατικού δυναμικού. Οι Αλβανοί ήρθαν στην Ελλάδα με διάφορους τρόπους και παρά τις προσπάθειες των Ελληνικών αρχών να απελάσουν τους παρανόμως ερχόμενους (υπολογίζεται πως περίπου 1,2 εκατομμύρια παράνομοι μετανάστες (όχι μόνο Αλβανοί) απελάθηκαν μεταξύ 1990 και 1997, στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Εργασίας της Ε.Ε., www.eu-employment-observatory.net/ersep/trd32_uk/00300040.asp).
Μια άλλη ομάδα αλλοδαπών που βρίσκονται στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι αυτοί των Κούρδων. Οι Κούρδοι είναι πολιτικοί μετανάστες (ή καλύτερα πολιτικοί πρόσφυγες) που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη λόγω της μεγάλης καταπίεσης που υφίστανται στην Τουρκία αλλά και στο Ιράκ. Βασανιστήρια, φυλακίσεις, ξυλοδαρμοί και βιασμοί είναι φαινόμενα που και σήμερα δυστυχώς συμβαίνουν στη γείτονα Τουρκία. Η Ελλάδα και οι Έλληνες έχουν πολλάκις συμπαρασταθεί στον αγώνα του κουρδικού λαού, ενός λαού που το βασικό του αίτημα είναι να του επιτραπεί να συνεχίσει να υπάρχει, σε πείσμα των πολιτικών αφομοίωσης του Τουρκικού και του Ιρακινού κράτους. Πρόσφατα, οι κάμερες των ελληνικών μέσων ενημέρωσης εστιάστηκαν στο δράμα του κουρδικού λαού δείχνοντας εικόνες από καράβια γεμάτα κόσμο (στην πλειοψηφία τους Κούρδοι) που ψάχνει ένα καλύτερο μέλλον σε οποιαδήποτε γωνιά της Ευρώπης τους ξεβγάλει η θάλασσα.
Μια τρίτη μεγάλη ομάδα μεταναστών, είναι αυτή των επαναπατριζόμενων Ελλήνων από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Οι άνθρωποι αυτοί βρέθηκαν σε παρόμοιες οικονομικές συνθήκες με τους Αλβανούς και τους Βορειοηπειρώτες λόγω της κατάρρευσης του κομμουνιστικού μοντέλου και της άναρχης μετατροπής του οικονομικού συστήματος σε καπιταλιστικό. Οι Ελληνοπόντιοι, όπως και οι Βορειοηπειρώτες, πίστεψαν πως έπρεπε να πάρουν τις οικογένειές τους και να προωθηθούν προς τη μητέρα-Ελλάδα με κάθε τρόπο, αν και στη δικιά τους περίπτωση πολλοί κατάφεραν να εξασφαλίσουν χαρτιά επαναπατρισμού από τις Ελληνικές αρχές. Παρόλα αυτά ερχόμενοι εδώ συνάντησαν πολλά προβλήματα όπως για παράδειγμα αυτά της προσαρμογής στο γλωσσικό ιδίωμα της ελληνικής γλώσσας που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, την πολλές φορές αρνητική αντιμετώπισή τους από τον ντόπιο πληθυσμό, και την δυσκολία εξεύρεσης δουλειάς καθώς, σε αντίθεση με τους μετανάστες εξ Αλβανίας, οι Ελληνοπόντιοι έχουν καλύτερη μόρφωση, πολλές φορές και πανεπιστημιακού επιπέδου, ενώ συνήθως οι μόνες δουλειές που μπορούν να βρουν είναι χειρονακτικές και χαμηλόμισθες. Εκτός από τις τρεις προαναφερόμενες ομάδες υπάρχουν στη χώρα μας και διάφοροι άλλοι μετανάστες (από αραβικές και αφρικανικές χώρες κυρίως) σε μικρότερα όμως ποσοστά, που ο κάθε ένας από αυτούς κουβαλάει τη δική του, καθόλου ευχάριστη ιστορία.
Αν οι ανθρωπιστικοί (για Αλβανούς και Κούρδους μεταξύ άλλων), οι πολιτικοί (κυρίως για τους Κούρδους), και οι εθνικοί (για Ελληνοπόντιους και Βορειοηπειρώτες) λόγοι δεν πείθουν πως οι μετανάστες ούτε «εχθροί» μας σε κοινωνικό επίπεδο είναι, ούτε η πηγή σχεδόν όλων των κακών της ελληνικής κοινωνίας (όπως άλλωστε προπαγανδίζεται από την άκρα δεξιά, και όχι μόνο), σε όλους αυτούς έρχονται να προστεθούν και οι οικονομικοί λόγοι. Η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων συμφωνεί πως μεγάλο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας τα τελευταία 8 χρόνια έχουν παίξει οι μετανάστες (νόμιμοι ή μη). Η Ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ποσοστά γύρω στο 2,5% την τριετία 1994-1996 και περί το 3,5% από τότε έως σήμερα, ανάπτυξη μεγαλύτερη από τον Ευρωπαϊκό (Ε.Ε.) μέσο όρο που σημαίνει πραγματική οικονομική σύγκλιση της Ελλάδας με τους εταίρους της στην Ε.Ε.. Οι μετανάστες βοήθησαν με δύο κυρίως τρόπους: Πρώτον, δουλεύοντας σε εργασίες όπου όλο και λιγότεροι Έλληνες δέχονται να δουλέψουν, όπως στην αγροτική παραγωγή, κατασκευές (οικοδομές, έργα, κ.α.), και στις πιο χαμηλόμισθες δουλειές στον τουριστικό τομέα. Είναι γεγονός πως με την οικονομική ανάπτυξη όλο και περισσότεροι γονείς επιθυμούν να δουν τα παιδιά τους να σπουδάζουν και έχουν τη δυνατότητα να τα στηρίξουν οικονομικά σε αυτό. Το γεγονός αυτό είναι πολύ θετικό και για την ελληνική κοινωνία καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος της νεολαίας είναι μορφωμένο με ότι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω ανάπτυξη της Ελλάδας, ωστόσο την ίδια στιγμή η τάση αυτή δημιουργεί ελλείψεις στους τομείς της οικονομίας που απαιτούν ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, και αυτά ακριβώς τα κενά ήρθαν να καλύψουν οι μετανάστες. Ο δεύτερος τρόπος που οι μετανάστες βοήθησαν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας είναι με το να προσφέρουν στις εταιρείες φθηνά εργατικά χέρια. Υπολογίζεται πως οι νόμιμοι αλλοδαποί εργάτες κοστίζουν στους εργοδότες κατά 15% λιγότερο από ότι οι Έλληνες (της ίδιας εξειδίκευσης) ενώ οι μη-νόμιμοι αλλοδαποί εργάτες κοστίζουν κατά 60% λιγότερο από ότι οι Έλληνες (εδώ φυσικά μιλάμε για πραγματική εκμετάλλευση) σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Εργασίας. Έτσι, με χαμηλότερο εργατικό κόστος οι ελληνικές εταιρείες κατάφεραν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, να έχουν μεγαλύτερα κέρδη και επενδύοντας αυτά τα κέρδη να οδηγήσουν σε περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη.
Είτε για ανθρωπιστικούς και πολιτικούς λόγους, είτε για εθνικούς και οικονομικούς η ύπαρξη μεταναστών στην Ελλάδα φαντάζει και επιθυμητή και αναγκαία. Φυσικά οι Ελληνικές αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα φαινόμενα της εγκληματικότητας, της μη-νομιμότητας μεγάλου μέρους των μεταναστών και μια σειρά άλλων προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί (μόρφωση των παιδιών των μεταναστών με σκοπό την καλύτερη προσαρμογή τους στην ελληνική κοινωνία, μόνιμη εγκατάσταση των παλιννοστούντων, κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη, κ.α.). Προβλήματα υπάρχουν πολλά, δεν είναι όμως αξεπέραστα. Με μια πιο οργανωμένη αντίδραση από την πλευρά της πολιτείας αλλά και με λίγη καλή θέληση από όλους μας μπορούν να λυθούν και να βγούμε όλοι ωφελημένοι από αυτό. Ξεπερνώντας τις προσωπικές προκαταλήψεις που όλοι λίγο έως πολύ έχουμε, και βάζοντας στην άκρη γενικεύσεις και στερεότυπα θα πρέπει όλοι να έχουμε στο νου και την καρδιά μας τα λόγια ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες, του βασιλιά των Μακεδόνων, Αλέξανδρου:
« Δεν χωρίζω τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι στενόμυαλοι, σε Έλληνες και βάρβαρους.
Δεν μ’ ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν,
τους καταμερίζω με μοναδικό κριτήριο την αρετή,
για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας
και κάθε κακός Έλληνας είναι χειρότερος από βάρβαρο.»
(Αρριανού, Αλεξάνδρου Ανάβασις, βιβλίο Ζ΄
και Πλουτάρχου, Ηθικά περί Αλεξάνδρου, Τύχης ή Αρετής Α΄)
Χρήστος Γραμπόβας
24 / 10 / 2004
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Έθνος» της Φλώρινας
Ποιοι όμως είναι οι μετανάστες στην Ευρώπη; Οι - δεύτερης γενιάς - βρετανοί πακιστανικής καταγωγής, για παράδειγμα, είναι μετανάστες; Από ποιο χρονικό σημείο λοιπόν πρέπει να αρχίσουμε να θεωρούμε κάποιον γηγενή; Αν θέλαμε να πάμε τη συζήτηση αρκετά πίσω στο χρόνο ίσως στην Ευρώπη να έμεναν μόνο οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Αλβανοί και οι Βάσκοι, και αν πάμε ακόμα πιο πίσω χρονικά ίσως δεν έμενε κανένας. Κι αυτό γιατί η μετανάστευση είναι ένα προαιώνιο φαινόμενο που συμβαίνει διαρκώς κατά την πορεία της ιστορίας είτε για οικονομικούς είτε για πολιτικούς λόγους, είτε και για τους δυο μαζί. Έτσι και οι Έλληνες μετανάστευσαν σε όλο τον πλανήτη (και κυρίως στη βόρια Αμερική, στη Γερμανία και στην Αυστραλία), ώστε να καταφέρουν να ξεφύγουν από τα δύσκολα χρόνια της πείνας και της φτώχειας. Το να ξεριζωθεί κανείς από τον τόπο του δεν είναι καθόλου εύκολο και δεν μπορεί να πραγματωθεί δίχως πολύ πόνο και πίκρα. Πόνο που νοιώθουν όχι μόνο αυτοί που φεύγουν αλλά και αυτοί που μένουν πίσω, γονείς, αδέρφια, γυναίκες και παιδιά... Τα παραπάνω ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μετανάστευσης δεν ανήκουν αποκλειστικά στους Έλληνες μετανάστες αλλά φυσικά σε όλους που υποχρεώνονται να πάρουν τον δύσκολο αυτό δρόμο.
Επιστρέφοντας στην εποχή μας και στη χώρα μας, το φαινόμενο «μετανάστευση» είναι ορατό παντού καθώς η Ελλάδα τείνει να μετατραπεί σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία με την ύπαρξη πολλών οικονομικών και πολιτικών μεταναστών. Ποιοι όμως είναι οι μετανάστες και γιατί βρίσκονται εδώ; Μεγάλο μέρος των εν Ελλάδι μεταναστών προέρχονται από την Αλβανία. Οι Αλβανοί είναι οικονομικοί μετανάστες και ήρθαν στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας και ιδίως στο πρώτο της μισό. Την τριετία 1989-1992 το αλβανικό ακαθάριστο εθνικό προϊόν έπεσε κατά περίπου 50% λόγω των μεγάλων αλλαγών που προήλθαν από την μετατροπή του κομμουνιστικού συστήματος σε καπιταλιστικό. Το 1992 ο πληθωρισμός στην Αλβανία έφτασε το 226% και η ανεργία πλησίασε το 30% του εργατικού δυναμικού, αλλά ακόμα και για αυτούς που συνέχισαν να δουλεύουν η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί άθλια καθώς το κατά κεφαλήν αλβανικό εισόδημα ήταν 213 δολάρια το χρόνο, που σημαίνει, σε σημερινά νούμερα, πως ο κάθε Αλβανός έβγαζε κατά μέσο όρο 19 ευρώ το μήνα (!!) ή 6.500 δραχμές (στοιχεία από “Black Sea Energy Review – Albania”, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γενικό Διευθυντήριο για την Ενέργεια (DGXVII)). Έτσι, μέσα σε αυτήν την πραγματική εξαθλίωση η μόνη λύση ήταν η μετανάστευση. Η Ελλάδα, ως γείτονα και πιο πλούσια χώρα της περιοχής, ήταν η προφανής επιλογή, πόσο μάλλον όταν η τότε Ελληνική κυβέρνηση (μέσο του τότε υπουργού εξωτερικών κ. Σαμαρά) κάλεσε τους Αλβανούς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα σε μια προσπάθεια απόκτησης φθηνού εργατικού δυναμικού. Οι Αλβανοί ήρθαν στην Ελλάδα με διάφορους τρόπους και παρά τις προσπάθειες των Ελληνικών αρχών να απελάσουν τους παρανόμως ερχόμενους (υπολογίζεται πως περίπου 1,2 εκατομμύρια παράνομοι μετανάστες (όχι μόνο Αλβανοί) απελάθηκαν μεταξύ 1990 και 1997, στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Εργασίας της Ε.Ε., www.eu-employment-observatory.net/ersep/trd32_uk/00300040.asp).
Μια άλλη ομάδα αλλοδαπών που βρίσκονται στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι αυτοί των Κούρδων. Οι Κούρδοι είναι πολιτικοί μετανάστες (ή καλύτερα πολιτικοί πρόσφυγες) που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη λόγω της μεγάλης καταπίεσης που υφίστανται στην Τουρκία αλλά και στο Ιράκ. Βασανιστήρια, φυλακίσεις, ξυλοδαρμοί και βιασμοί είναι φαινόμενα που και σήμερα δυστυχώς συμβαίνουν στη γείτονα Τουρκία. Η Ελλάδα και οι Έλληνες έχουν πολλάκις συμπαρασταθεί στον αγώνα του κουρδικού λαού, ενός λαού που το βασικό του αίτημα είναι να του επιτραπεί να συνεχίσει να υπάρχει, σε πείσμα των πολιτικών αφομοίωσης του Τουρκικού και του Ιρακινού κράτους. Πρόσφατα, οι κάμερες των ελληνικών μέσων ενημέρωσης εστιάστηκαν στο δράμα του κουρδικού λαού δείχνοντας εικόνες από καράβια γεμάτα κόσμο (στην πλειοψηφία τους Κούρδοι) που ψάχνει ένα καλύτερο μέλλον σε οποιαδήποτε γωνιά της Ευρώπης τους ξεβγάλει η θάλασσα.
Μια τρίτη μεγάλη ομάδα μεταναστών, είναι αυτή των επαναπατριζόμενων Ελλήνων από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Οι άνθρωποι αυτοί βρέθηκαν σε παρόμοιες οικονομικές συνθήκες με τους Αλβανούς και τους Βορειοηπειρώτες λόγω της κατάρρευσης του κομμουνιστικού μοντέλου και της άναρχης μετατροπής του οικονομικού συστήματος σε καπιταλιστικό. Οι Ελληνοπόντιοι, όπως και οι Βορειοηπειρώτες, πίστεψαν πως έπρεπε να πάρουν τις οικογένειές τους και να προωθηθούν προς τη μητέρα-Ελλάδα με κάθε τρόπο, αν και στη δικιά τους περίπτωση πολλοί κατάφεραν να εξασφαλίσουν χαρτιά επαναπατρισμού από τις Ελληνικές αρχές. Παρόλα αυτά ερχόμενοι εδώ συνάντησαν πολλά προβλήματα όπως για παράδειγμα αυτά της προσαρμογής στο γλωσσικό ιδίωμα της ελληνικής γλώσσας που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, την πολλές φορές αρνητική αντιμετώπισή τους από τον ντόπιο πληθυσμό, και την δυσκολία εξεύρεσης δουλειάς καθώς, σε αντίθεση με τους μετανάστες εξ Αλβανίας, οι Ελληνοπόντιοι έχουν καλύτερη μόρφωση, πολλές φορές και πανεπιστημιακού επιπέδου, ενώ συνήθως οι μόνες δουλειές που μπορούν να βρουν είναι χειρονακτικές και χαμηλόμισθες. Εκτός από τις τρεις προαναφερόμενες ομάδες υπάρχουν στη χώρα μας και διάφοροι άλλοι μετανάστες (από αραβικές και αφρικανικές χώρες κυρίως) σε μικρότερα όμως ποσοστά, που ο κάθε ένας από αυτούς κουβαλάει τη δική του, καθόλου ευχάριστη ιστορία.
Αν οι ανθρωπιστικοί (για Αλβανούς και Κούρδους μεταξύ άλλων), οι πολιτικοί (κυρίως για τους Κούρδους), και οι εθνικοί (για Ελληνοπόντιους και Βορειοηπειρώτες) λόγοι δεν πείθουν πως οι μετανάστες ούτε «εχθροί» μας σε κοινωνικό επίπεδο είναι, ούτε η πηγή σχεδόν όλων των κακών της ελληνικής κοινωνίας (όπως άλλωστε προπαγανδίζεται από την άκρα δεξιά, και όχι μόνο), σε όλους αυτούς έρχονται να προστεθούν και οι οικονομικοί λόγοι. Η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων συμφωνεί πως μεγάλο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας τα τελευταία 8 χρόνια έχουν παίξει οι μετανάστες (νόμιμοι ή μη). Η Ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ποσοστά γύρω στο 2,5% την τριετία 1994-1996 και περί το 3,5% από τότε έως σήμερα, ανάπτυξη μεγαλύτερη από τον Ευρωπαϊκό (Ε.Ε.) μέσο όρο που σημαίνει πραγματική οικονομική σύγκλιση της Ελλάδας με τους εταίρους της στην Ε.Ε.. Οι μετανάστες βοήθησαν με δύο κυρίως τρόπους: Πρώτον, δουλεύοντας σε εργασίες όπου όλο και λιγότεροι Έλληνες δέχονται να δουλέψουν, όπως στην αγροτική παραγωγή, κατασκευές (οικοδομές, έργα, κ.α.), και στις πιο χαμηλόμισθες δουλειές στον τουριστικό τομέα. Είναι γεγονός πως με την οικονομική ανάπτυξη όλο και περισσότεροι γονείς επιθυμούν να δουν τα παιδιά τους να σπουδάζουν και έχουν τη δυνατότητα να τα στηρίξουν οικονομικά σε αυτό. Το γεγονός αυτό είναι πολύ θετικό και για την ελληνική κοινωνία καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος της νεολαίας είναι μορφωμένο με ότι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω ανάπτυξη της Ελλάδας, ωστόσο την ίδια στιγμή η τάση αυτή δημιουργεί ελλείψεις στους τομείς της οικονομίας που απαιτούν ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, και αυτά ακριβώς τα κενά ήρθαν να καλύψουν οι μετανάστες. Ο δεύτερος τρόπος που οι μετανάστες βοήθησαν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας είναι με το να προσφέρουν στις εταιρείες φθηνά εργατικά χέρια. Υπολογίζεται πως οι νόμιμοι αλλοδαποί εργάτες κοστίζουν στους εργοδότες κατά 15% λιγότερο από ότι οι Έλληνες (της ίδιας εξειδίκευσης) ενώ οι μη-νόμιμοι αλλοδαποί εργάτες κοστίζουν κατά 60% λιγότερο από ότι οι Έλληνες (εδώ φυσικά μιλάμε για πραγματική εκμετάλλευση) σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Εργασίας. Έτσι, με χαμηλότερο εργατικό κόστος οι ελληνικές εταιρείες κατάφεραν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, να έχουν μεγαλύτερα κέρδη και επενδύοντας αυτά τα κέρδη να οδηγήσουν σε περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη.
Είτε για ανθρωπιστικούς και πολιτικούς λόγους, είτε για εθνικούς και οικονομικούς η ύπαρξη μεταναστών στην Ελλάδα φαντάζει και επιθυμητή και αναγκαία. Φυσικά οι Ελληνικές αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα φαινόμενα της εγκληματικότητας, της μη-νομιμότητας μεγάλου μέρους των μεταναστών και μια σειρά άλλων προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί (μόρφωση των παιδιών των μεταναστών με σκοπό την καλύτερη προσαρμογή τους στην ελληνική κοινωνία, μόνιμη εγκατάσταση των παλιννοστούντων, κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη, κ.α.). Προβλήματα υπάρχουν πολλά, δεν είναι όμως αξεπέραστα. Με μια πιο οργανωμένη αντίδραση από την πλευρά της πολιτείας αλλά και με λίγη καλή θέληση από όλους μας μπορούν να λυθούν και να βγούμε όλοι ωφελημένοι από αυτό. Ξεπερνώντας τις προσωπικές προκαταλήψεις που όλοι λίγο έως πολύ έχουμε, και βάζοντας στην άκρη γενικεύσεις και στερεότυπα θα πρέπει όλοι να έχουμε στο νου και την καρδιά μας τα λόγια ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες, του βασιλιά των Μακεδόνων, Αλέξανδρου:
« Δεν χωρίζω τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι στενόμυαλοι, σε Έλληνες και βάρβαρους.
Δεν μ’ ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν,
τους καταμερίζω με μοναδικό κριτήριο την αρετή,
για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας
και κάθε κακός Έλληνας είναι χειρότερος από βάρβαρο.»
(Αρριανού, Αλεξάνδρου Ανάβασις, βιβλίο Ζ΄
και Πλουτάρχου, Ηθικά περί Αλεξάνδρου, Τύχης ή Αρετής Α΄)
Χρήστος Γραμπόβας
24 / 10 / 2004
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Έθνος» της Φλώρινας
Σχόλια