Ιράκ, Τρομοκρατία και τα Ισπανικά «γεράκια»


Το θέμα του Ιράκ και της επικείμενης Αμερικανικής επίθεσης απασχολεί την παγκόσμια κοινή γνώμη όπως έδειξαν και οι πρόσφατες ανά τον κόσμο διαδηλώσεις. Οι κυβερνήσεις των χωρών που βρίσκονται στο πλευρό των Η.Π.Α. προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες τους, αλλά και τις υπόλοιπες χώρες, πως ο πόλεμος είναι η μόνη λύση λόγω της υποτιθέμενης μη-συνεργασίας του Ιράκ με τους επιθεωρητές του Ο.Η.Ε.. Η χώρα που βρίσκεται πιο κοντά στις Αμερικανικές θέσεις είναι, μαζί με τη Βρετανία, η Ισπανία. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Αθνάρ περιοδεύει στο δυτικό ημισφαίριο σε άγρα ψήφων για τους Αμερικανούς (πρόσφατα στο αντιπολεμικό, μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, Μεξικό), η Ισπανίδα υπουργός εξωτερικών Ντε Παλάθιο δίνει την πιο «σκληρή» ομιλία (ακόμα και από τον Πάουελ) στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. στις 14 Φεβρουαρίου, και ο Μπους υποδέχεται στο ιδιωτικό του ράντσο, στο Τέξας, τον Αθνάρ, «τιμητική» πρόσκληση που λαμβάνουν μόνον οι «φίλοι» του Αμερικάνου προέδρου. Την ίδια στιγμή στην Ισπανία το 84% της κοινής γνώμης είναι κατά του πολέμου εναντίον του Ιράκ σε κάθε περίπτωση (Ελευθεροτυπία, 24/2/03). Οι σοσιαλιστές (PSOE) φαίνονται για πρώτη φορά ικανοί να κερδίσουν τις επόμενες εκλογές και το δεξιό Λαϊκό κόμμα (P.P.) του Αθνάρ εμφανίζεται διχασμένο με τους υπουργούς να αποφεύγουν επίμονα να κάνουν δηλώσεις για το θέμα. Γιατί, λοιπόν, ο Αθνάρ και οι πρωτοκλασάτοι υπουργοί του (και μνηστήρες στην κούρσα διαδοχής) παίρνουν ένα τόσο μεγάλο ρίσκο που υποθηκεύει το μέλλον της δεξιάς στην Ισπανία; Ακόμα περισσότερο, γιατί η Ισπανική πολιτική έκανε στροφή 180 μοιρών από το 1998, όταν ο ίδιος Αθνάρ υποδεχόταν στη Μαδρίτη τον Τάρεκ Αζίζ και του υποσχόταν την αμέριστη συμπαράσταση της Ισπανίας ώστε να αρθούν οι κυρώσεις του Ο.Η.Ε. (El Mundo, 23/2/03);

Το γεγονός που μεσολάβησε από το 1998 εώς σήμερα και ήταν τόσο ισχυρό ωστέ να κάνει την Ισπανική πολιτική να αλλάξει και το Ισπανικό κυβερνών κόμμα να πάρει τόσο μεγάλα ρίσκα είναι η 11η Σεπτεμβρίου και ο «Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας». Η Ισπανική κυβέρνηση είδε τη μεγάλη ευκαιρία να εμφανίζεται μπροστά της και δεν την άφησε να φύγει ανεκμετάλευτη. Όπως η Ρώσσικη κυβέρνηση με τους Τσετσένους και η Ισραηλινή με τους Παλαιστίνιους, η Ισπανική κυβέρνηση πίστεψε πως αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να «λύσει» το «πρόβλημα» των Βάσκων. Οι Βάσκοι είναι ένας λαός τριων περίπου εκατομυρίων με το μεγαλύτερο μέρος της χώρας τους υπό Ισπανική διοίκηση και με ένα μικρό κομμάτι να διοικείται από το Γαλλικό κράτος. Η Βασκική γλώσσα δεν έχει καμία σχέση με καμία γλώσσα στον κόσμο και οι Βάσκοι θεωρούντε οι παλαιότεροι κάτοικοι της Ευρώπης μην έχοντας καμία συγγένεια με κανένα λαό.

Σήμερα, οι Βάσκοι ζητούν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης (περίπου τα 2/3 των Βάσκων, El País, 27/3/01), κάτι το οποίο τους έχουν αρνηθεί όλες οι Ισπανικές κυβερνήσεις τις τελευταίες δεκαετίες (δεξιές και κεντροαριστερές) παρότι τους έχει παραχωρηθεί μια κάποια αυτονομία (σ.σ. δε μιλάμε για μειονότητα αλλά για ολόκληρο έθνος). Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες της χούντας του Φράνκο αλλά και πολλών άλλων Ισπανικών διοικήσεων πριν από αυτή, οι Βάσκοι κατά μεγάλη πλειοψηφία δεν έχουν Ισπανοποιηθεί. Αυτό φαίνεται να ενοχλεί την Ισπανική κυβέρνηση και έτσι με την ευκαιρία του Αμερικανικού «Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας» και με το πρόσχημα των, προφανώς κατακριτέων, τρομοκρατικών επιθέσεων της ΕΤΑ (ένοπλη οργάνωση για τη Βάσκικη ανεξαρτησία), αποφάσισε πως έφτασε η ώρα να συνθλίψει κάθε Βάσκικη αντίσταση. Η αμέριστη Ισπανική συμπαράσταση στα Αγγλοαμερικανικά σχέδια σε σχέση με το Ιράκ καθιστά σίγουρη την αποσιώπηση των κατάφορων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα των Βάσκων (η «αντίπαλος» στο θέμα του Ιράκ, Γαλλία, είναι για προφανής εθνικούς λόγους σύμμαχος των Ισπανών στο θέμα των Βάσκων). Όπως οι ανάλογες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από Ρώσσους και Ισραηλινούς σε Τσετσενία και Παλαιστίνη αντίστοιχα, αποσιωπούνται ή και υποστηρίζονται διεθνώς, έτσι και οι Ισπανικές ενέργειες δεν συζητούνται ούτε καν σε μονόστηλα διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Τον παραλληλισμό των καταστάσεων της Παλαιστίνης και της χώρας των Βάσκων δεν την κάνει ο γράφων αλλά ο (τότε) Ισπανός υπουργός εξωτερικών Πικέ όταν επισκεπτόμενος τον Απρίλιο του 2001 το Ισραήλ δηλώνε πως οι Ισπανοί καταλαβαίνουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον τους Ισραηλινούς καθώς όπως οι Ισραηλινοί έχουν τους Παλαιστίνιους έτσι και οι Ισπανοί έχουν τους Βάσκους (El País, 29/4/01). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός πως όλα τα Βάσκικα κόμματα (από δεξιά εως ακροαριστερά) αποκαλούν τον Αθνάρ «Σαρόν Τσέπης» (La Vanguardia, 1/4/02). Τί ακριβώς, όμως, γίνεται στο φίλο και σύμμαχο προς την Ελλάδα Ισπανικό Βασίλειο;

Αμέσως μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 (Οκτώβριο-Νοέμβριο) η Γενική Εισαγγελία κλείνει τις Βάσκικες Μη-Κυβερνητικές-Οργανώσεις “Pro-Amnistía” (El Mundo, 8/3/02) οι οποίες είχαν ως κύριο σκοπό την επιστροφή των Βάσκων πολιτικών κρατουμένων σε φυλακές στη χώρα των Βάσκων από τις φυλακές που βρίσκονται τώρα (πολλοί στα Κανάρια Νησιά και στη βόρια Αφρική έτσι ώστε τα παιδιά τους, οι γυναίκες τους και οι γονείς τους δεν μπορούν να τους δουν σχεδόν ποτέ). Δεκάδες συμμετέχοντες σε αυτές τις οργανώσεις συλλαμβάνονται ως «συνεργάτες των τρομοκρατών». Λίγους μήνες αργότερα (Μάρτιος 2002) οι Ισπανοί κλείνουν τη Βάσκικη Οργάνωση Νεολαίας SEGI συλλαμβάνοντας δεκάδες μέλη της (Diario de Noticias de Navarra, 20/4/02). Τον Ιούνιο του 2002 η Ισπανική βουλή περνάει το «Νόμο των Κομμάτων» που προσδιορίζει τις προϋποθέσεις για την απαγόρευση κομμάτων. Τον Αύγουστο του 2002 τα δυο πλειοψηφούντα κόμματα στην Ισπανική βουλή (Λαϊκό και Σοσιαλιστικό) ζητάνε επίσημα από το Ανώτατο Δικαστήριο (του οποίου όλα τα μέλη είναι διορισμένα με συμφωνία των δυο αυτών κομμάτων – La Vanguardia, 2/10/01) την απαγόρευση του αριστερού Βάσκικου κόμματος Batasuna (BBC, 27/8/02) που χαρακτηρίζεται ως πολιτικό σκέλος της ΕΤΑ και το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 15% των Βάσκων ψηφοφόρων. Ταυτόχρονα, ο Δικαστής Γκαρθόν, πρωτοπόρος στην αντι-Βασκική σταυροφορία και πρώην υποψήφιος βουλευτής των Σοσιαλιστών, αποφασίζει και διατάζει την απαγόρευση του κόμματος χωρίς δίκη (BBC, 26/8/02) καθώς η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ακόμα αναμένεται. Μέλη του κόμματος συλλαμβάνονται και τα ημιεπίσημα μπαρ του κόμματος (Herriko Tabernas) κλείνονται δια μέσου βίαιων επεισοδείων (El Mundo, 30/8/02). Οι Βάσκοι οργανώνουν διαδηλώσεις κατά του «Νόμου των Κομμάτων» αλλά ο Δικαστής Γκαρθόν τις απαγορεύει (La Vanguardia, 18/10/02), καθώς οι εκκλήσεις δημοκρατικών Ισπανών πως οι πολίτες πρέπει να μπορούν να διαδηλώνουν την αντίθεση τους σε έναν εκλογικό νόμο δεν εισακούονται. Στις 20 Φεβρουαρίου 2003 με νέα απόφαση του Δικαστή Γκαρθόν (και την πλήρη πολιτική στήριξη του Λαϊκού και του Σοσιαλιστικού κόμματος) κλείνει και η τελευταία εφημερίδα που εκδίδετε εξολοκλήρου στα Βασκικά ‘Euskaldunon Egunkaria’ ακολουθώντας τις ‘Egin’, ‘Egin Irratia’, και ‘Ardi Beltza’ που η έκδοση τους έχει απαγορευθεί από το 1998 (Gara, 22/2/03). Αρκετά μέλη της συντακτικής ομάδας συλλαμβάνονται και οι εναπομείναντες επιχειρούν να βγάλουν την εφημερίδα με νέο όνομα, καθώς χιλιάδες Βάσκοι διαδηλώνουν στους δρόμους του Σαν Σεμπαστιάν / Ντονόστια κατά της φίμωσης του τύπου.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως το Ισπανικό κράτος έχει κατηγορηθεί πολλές φορές από διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η Διεθνής Αμνηστία για τις συνθήκες κράτησης των συλληφθέντων. Οι καταγγελίες για βασανιστήρια από την Guardia Civil (ένα είδος Στρατιωτικής Αστυνομίας που έχει παραμείνει από τα χρόνια του Φράνκο) είναι συνεχής. Το 2002 υπήρξαν 127 καταγγελίες βασανιστηρίων (έκθεση της Βάσκικης Μη-Κυβερνητικής-Οργάνωσης ΤΑΤ) και σχεδόν καμία υπόθεση δεν προχωράει στην Ισπανική δικαιοσύνη. Σε κάποιες από τις ελάχιστες περιπτώσεις που βασανιστές της Guardia Civil καταδικάζονται, η Ισπανική κυβέρνηση επεμβαίνει άμμεσα δίνοντας χάρες στους βασανιστές της, όπως σημειώνεται στην Έκθεση για το Έτος 2001 της Διεθνής Αμνηστίας για 11 πρόσφατες περιπτώσεις (Amnesty International Report 2002, for the period Jan.-Dec. 2001). Καθώς μια φωτογραφία αξίζει όσο χίλιες λέξεις, το πριν και μετά από τη σύλληψη του Ρομάνο Ουνάι (6/9/01) μπορεί να φανεί στην παρακάτω εικόνα.

Ρομάνο Ουνάι (www.gara.net)

Έτσι, μέσα από αυτό το πρίσμα μπορεί κανείς να καταλάβει την πολιτική τοποθέτηση της Ισπανικής κυβέρνησης στο θέμα του Ιράκ και του «Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας». Μέσα από το ίδιο πρίσμα μπορεί να κριθεί και η συμπεριφορά των διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης, αλλά και τα «ηθικά» επιχειρήματα που προβάλονται υπέρ του πολέμου από Αμερικάνους και Βρετανούς. Πού βρίσκεται ο υπερευαίσθητος Τόνι Μπλερ όταν η κυβέρνηση του φίλου και συμμάχου του Αθνάρ λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο στη χώρα των Βάσκων; Και ακόμα πιο σημαντικά, ποιά είναι η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτά τα γεγονότα; Παρόμοιες καταστάσεις εκθέτουν την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλους εκείνους που θεωρούν την στάση της υποκριτική και αποικιοκρατική, αλλά πιο σημαντικά στα μάτια εκείνων που περιμένουν από την Ευρώπη μια πραγματική ηγετική θέση σε τόσο βαρυσήμαντα θέματα.

Χρήστος Γραμπόβας
25 / 2 / 2003
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Έθνος» της Φλώρινας

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Στην εκπομπή της ΕΡΤ3 ΕπιΚΟΙΝΩΝΙΑ

4. Μνήσθητι την ημέραν του Σαββάτου

Στην εκπομπή "Allegro μα με τρόπο"